Administrador Distritu Oecuse Husu Nakroma Tula Eleitores

Image: thedoxa.com

Jornal Timor Post
Sabadu, 24 Marsu 2012

“ADO Husu Nakroma Tula Eleitores”

Eleisaun Primeira Volta ba Prezidenti Timor-Leste periodu 2012-2017 liu tiha ona, Rejultadu husi eleisaun ne’e hatudu katak, Povu Timor-Leste sei tuir tan eleisaun ba segunda ronda, maske nune’e, Eleisaun Prezidenti Republika rai hela problema ida ba Administrador Distritu Oecuse (ADO) Jose Tanesib Anuno.

Ba Timor Post, iha nia inkontru, Kurta (21/03) Anuno hateten estudante besik 320 iha terseiru siklu, sekundariu inklui ensinu superior tenki fila ba Dili hodi tuir ezame iha segunda (26/03), maibe, tamba kondutor sira mos tenki fila ba Dili hodi Vota, entaun sira tenki abandona estudante sira, no Governu lokal maka simu todan ida ne’e.

Atu responde preokupasaun estudante, Anuno foti desizaun hodi kontaktu Ministeriu Estatal mak selu osan ho valor dollar US$4 kada estudante, ba ro’o Nakroma hodi tula estudante sira arangka ba Dili iha sesta,” Anuno dehan.

Maske hetan ona solusaun, maibe Anuno la dun satisfas tamba desizaun ne’e desizaun politika, Tuir Lolo’os, nia tenik,” Sekretariu Estadu Rejiaun Autonoma Oe-cusse (SERAO) nia responsablidade, tamba sira maka fasilita transporte kamioneta ba estudante sira hodi mai vota iha Oe-Cusse iha semana kotuk.

“Problema ida ne’e akontese tamba la-iha esplikasaun klaru husi Governu ba estudante atu bele hetan atendementu transportasaun hodi fila ba Dili bainhira eleisaun remata. Fronteira Indonesia fo’o lisensa dala ida de’it, tamba ne’e, se hakarak liu rai maran, tenki iha lisensa dala ida tan,” nia akresenta.

Ba kestaun ne’e, estudante sira mos husu ba Parlamentu Nasional no STAE hodi haree problema ida ne’e, tanba bele hamenus estudante nia konsensia hodi partisipa iha eleisaun tuir mai. 
 

Alito Rambo: Seidauk Desidi Suporta TMR

Jornal Timor Post
Sabadu, 24 Marsu 2012



Membru Komisaun Politika Nasional (KPN) Partidu Demokrata (PD), Alito Rambo deklara, seidauk desidi atu suporta kandidatu Prezidenti ruma iha eleisaun segunda ronda, inklui ba kandidatu Taur Matan Ruak (TMR).

“Hau akder PD, agora ami halo komunikasaun politika ativu ho forsa politika husi kandidatu rua ne’e, maibe, iha komunikasaun politika ne’e, ami seidauk fo sai ka halo konkordansia kona ba opsaun politika ruma,” Alito Rambo deklara ida ne’e ba Diario Timor Post, sesta (23/03) iha Dili, relasiona ho publikasaun Diario ne’e iha edisaun Kinta (23/03).

Iha publikasaun Kinta-feira ne’e hateten, Alito Rambo nudar KPN PD, hamutuk ho Vital de Jesus no Augostu Tara, hakbesik ba TMR iha kinta (22/03).

“Ne’e la loos, ami nia partidu PD, seidauk foti desizaun atu foti opsaun, suporta kandidatu Prezidenti ida ne’ebe loos, maibe, oras ne’e ami telefone malu ho forsa politika kandidatu rua ne’e, atu deskute no hatene tuir vantazen no dezvantazen husi kandidatu rua ne’e, molok halo desizaun. Ami seidauk foti desizaun,” nia dehan tan.

Tuir planu, PD atu anunsia pozisaun partidu ba eleisaun prezidensial iha segundu ronda, segunda (26/03) semana oin,” Loos PD nia planu atu fo sai pozisaun iha loron 26, Marsu tinan ne’e,” Nia haktuir.

PR Ramos Horta: KAPREZ Rua Fuan Osan Mean

Jornal Timor Post
Sabadu, 24 Marsu 2012  

Prezidenti Republika (PR) Dr. Jose Ramos Horta hateten, Kandidatu Prezidenti (KAPREZ) nain rua (Lu-Olo ho Taur) ne’e nia fuan hanesan kadeli osan mean.

“Kandidatu nain rua ne’e kadeli osan mean maibe ita tenki hili ida de’it entre rua ne’e, hau husik ba povu, kadeli osan mean rua ne’e ida ne’ebe maka ita hakarak, ida iha esperensia politika hanesan Dr. Lu-Olo tamba nia Prezidenti Parlamentu Nasional no lider politiku Partidaria ida durante tinan 10 ne’ebe iha esperensia liu, maibe, Eis Jeneral Taur Matan Ruak mos importante tebe-tebes, tamba halo jestaun forsa armada nian ho diak, tamba ne’e, sira iha kualidade diak,” Horta dehan ba Jornalista sira iha Irish Aid, Farol, Dili, Kinta (22/03).

Xefe Estadu ne’e mos husu ba kandidatu rua atu labele hirus malu wainhira halo kampaña, labele halo diskursu ne’ebe kroat no labele lori elementus militares ba kampaña, tamba povu tauk.

“Hau nia mensajen ba povu maka ida ne’e, hau laran kontenti, hau remata hau nia mandatu iha rai ida ke moris diak fali, iha seguransa no mundu hotu respeita,” Horta haklaken. 

Programa Governu Ba Merkadu Failha. “Prosesu Konstrusaun Merkadu Manleuana La’o Hanesan Lenuk”

Image: www.animals-wold.com/

Notisia Husi TVTL
Sesta Kalan, 23 Fevereiru 2012

Tuir Programa Governu nian, iha tempo badak negosiante no vendedores sira iha merkado Comoro bele muda ona ba Merkado Maleuana, maibe to’o oras ne’e konstrusaun ba merkadu ne’e rasik seidauk remata.



Oras ne’e dadauk Trabalador estranjeirus no mos nasional sei kontinua hala’o servisu ba konstrusaun merkado Manleuana.

Tuir planu iha tempo badak Govenu atu muda ona negosiante sira ba merkadu manleuana, maibe to’o oras ne’e dadaun konstrusaun ba merkadu no mos edifisiu seidauk hatudu progresu diak.

Observasaun TVTL nota katak, iha edifisiu merkadu trabaladores maioria sei hala’o servisu iha Merkadu ne’e, no mos balun hala’o servisu iha armazen ikan iha merkadu refere.

Tuir informasaun ne’ebe TVTL hetan katak, Bee moos no saneamentu sai difikuldade bot iha merkado Manleuana, tamba to’o oras ne’e dadauk bee moos seidauk funsiona ho diak.

Osan US$131,646.00 Lakon Iha SED. “Arguida Hetan Sentensa Tinan 7 Fulan 6 Iha Prizaun”

Image: timorhauniandoben.blogspot.com

Notisia Husi TVTL
Sesta Kalan, 23 Fevereiru 2012


Tribunal Distrital Dili (TDD) fo sentensa tinan 7 fulan 6 ba arguida Floriana de Jesus ne’ebe halakon osan iha kofre Sekretariu de Estadu Defeza.

Tribunal Distrital Dili (TDD) sesta-feira ne’e fo sentensa tinan 7 fulan 6 ba arguida Floriana de Jesus ne’ebe alakon osan iha kofre Sekretariu Estadu Defeza ho montante US$131.646.00 (Rihun atus ida tolu nolu resin ida, atus neen hat nolu resin ne’en, dollar Amerikanu), julgamentu ne prejidi husi juisa Jacinta da Costa Coreia akompaña husi Juisa Roja Brandao no Ana Paula Fonseca, inklui, akompaña mos husi Prokurador, Dr. Felismeno Cardozo, enkuantu defensor Publiku maka Jose da silva.

Antes deside sentensa ba arguida, Juisa Jacinta da Costa Coreia halo leitura kona ba involvimentu arguida durante hala’o transferensia osan ne’ebe hahu iha fulan Agustu to’o Outubro 2011 ba ema iha estranjeiru, arguida durante servisu iha sekretariu Defeza hala’o kna’ar hanesan Asistenti Financas ne’ebe hatene mos kodiku Pin Iha Sekretariu Estadu defeza, arguida hahu primeiru julgamentu iha Tribunal Dili iha fulan Fevereiru 2012 e durante ne’e arguida iha prijaun Preventiva Gleno.

Ho desizaun ne’ebe fo sai husi Tribunal Distrital Dili, Jose da Silva, nudar defensor simu desizaun ne’e, maibe nu’udar defensor sei inkamiña kazu ne’e ba iha Tribunal de Rekursu.

Arguida antes ne’e, hetan akuzasaun husi Ministeriu Publiku ho sentensa tinan 12, maibe Tribunal Distrital Dili tetu fila fali tamba hare ba itensaun diak husi arguida hodi kolabora iha prosesu justica maka redus to’o tinan 7 fulan 6.

Hafoin halo julgamentu, arguida akompaña husi Guarda Prijioneiru lori kedas ba iha Prijaun Gleno.
 

Rejultadu Elisoens PR Primeira Ronda. “CNE Prepara Dokumentus No Sei Intrega Ba TR”

Notisia Husi TVTL
Sesta Kalan, 23 Fevereiru 2012


Comisaun Nasional das Eleisoens (CNE) halo apuramentu nasional hodi prepara dokumentu atu lori ba Tribunal Rekursu (TR), tuir lei Tribunal Rekursu sei halo verifikasaun durante oras 32 hafoin bele anunsia ba publiku.


“Ohin CNE Prepara dokumentu sira ne’e hotu, tuir lolos CNE hatama rejultadu apuramentu nasional ne’e, ba iha Tribunal Rekursu ohin kalan tuku 9:00 Orl, maibe Prezidenti CNE halo komunikasaun ona ho Prezidenti Tribunal Rekursu katak dokumentu sira ne’e aban dader tuku 9:00 Otl, ofisialmente CNE sei lori no intrega ba Tribunal Rekursu, Tribunal Rekursu iha oras 32 nia laran para hare no sei fo sai ba publiku ofisialmente kona ba rejultadu eleisaun Primeira ronde ida ne’e,”Comisariu CNE Arif Abdula Sagraha.

Eleisaun PR Ba Segunda Ronda. “Dr. Mari Alkatiri: Kandidatu Nain 2 Ne’e Mesak Jerasaun FRETILIN No Mesak Veteranus De’it”

Notisia Husi TVTL
Sesta Kalan, 23 Fevereiru 2012  

Prezidenti Interinu Partidu FRETILIN, Dr. Mari Alkatiri, apresia kampaña husi kandidatu Prezidensial tinan ne’e, tamba konsege orienta apoiante sira hala’o prosesu eleisaun ho pasifika.

Prezidenti interinu Partidu FRETILIN, Dr. Mari Alkatiri iha Sede Comite Central da FRETILIN (CCF), Comoro, Dili, hato’o asuntu ne’e, relasiona ho susesu kampaña eleisaun Prezidensial ba periodu tinan 2012-2017.

Dr. Mari Alkatiri hateten katak, kandidatu nain 2 (Lú-Olo No Taur) ne’ebe tama ba segunda Volta mesak jerasaun FRETILIN no Veteranus nain de’it, tamba ne’e, tuir Dr. Mari Alkatiri hateten katak, ida ne’ebe de’it maka eleitu, iha objetivu atu hadia povu nia moris no hametin pas no estabilidade iha pais ida ne’e.

“Pela Primeira ves maka kandidatu 2 ne’e hotu mai husi Jerasaun FRETILIN no rejistensia ida ne’ebe ke naruk durante tinan 24 terus hamutuk ho povu, maibe povu ida ne’e sempre hili ida entre sira nain rua, tamba prosesu ne’e la’os manan ou lakon, maibe prosesu ida ne’e sei lori povu tomak atu manan, so ke, kadeira Prezidenti ne’e iha ida de’it, la’os rua, entaun ida maka tenki manan, izemplu uluk hau mos iha governu, agora hau la ukun maibe sempre fo kontribuisaun nafatin para hametin pas no estabilidade ba rai ida ne’e, e hau fiar Sr. Taur Matan Ruak iha papel ida importante atu fo kontribuisaun, tantu se de’it maka aban bain rua atu ukun rai ida ne’e tenki hametin pas no estabildiade ba povu no rai ida ne’e,” dehan Mari Alkatiri.

Dr. Mari Alkatiri informa tan katak, kandidatus ne’ebe manan ba eleisaun segunda ronda sei servisu hamutuk ho kandidatu sira seluk hodi kontribui ba dezenvolvimentu nasional iha futuru. 
 

Lei Eleitoral Artigu 40 Hamosu Diskriminasaun

Image: etan.org

Jornal Timor Post
Kuarta, 21 Marsu 2012

“Timor Oan Barak Mak Lakon Direitu Vota Iha Festa Demokrasia”

Eleisaun tinan ne’e hamosu tristeza ba povu kbi’it laek sira, aliende lako diretu vota tamba lei eleisaun prezidensial artigu 40 ne’ebe hamosu diskriminasaun ba povu ki’ik sira.

Lei elsiaun artigu 40 hateten, “O eleitor deve votar no suco indicado como sua unidade geografica de recenseamento, conforme conste no cartao de eleitoral” (eleitor tenki fila ba ida-idak nian unidade jeografia tuir kartaun eleitoral hodi vota-red).

Saida mak akontese husi implementasaun artigu 40, Sekretariu Tekniku Administrasaun Eleitoral (STAE) halo diskriminasaun ba eleitor sira no foti desizaun iha implementasaun la-tuir lei ne’ebe vigora.

Izemplu membru Falintil, membru PNTL, no servisu nain STAE no CNE livre vota iha fatin ne’ebe de’it, mais laiha lei eleitoral artigu ruma mak fo dalan.

Entertantu, servisu nain seluk ne’ebe halo kna’ar estadu nian hanesan, pesoal saude iha Hospital Nasional no referral laiha diretu ne’ebe hanesan ho membru PNTL, F-FDTL, Staf SATE no CNE, laos ne’e deit, ema ne’ebe hein pasiente lakon mos direitu hodi partisipa iha festa demokrasia.

Ba kestaun ne’e, Deputadu husi bankada FRETILIN mos reforsa no halo kritika atu oinsa Parlamentu Nasional bele altera lei artigu 40, nune’e bele mosu partisipasaun masimu husi eleitor sira.

“Lei ne’e presiza hadia, mesmu antes ne’e STAE fo ona oportunidade ba eleitor sira atu aktualiza, maibe ema ida-idak okupadu ho servisu, entaun balun lakonsege aktualiza kartaun eleitoral,” deputadu Estanislau Aleixo da silva haktuir, bainhira sai hanesan fiskais ba kandidatu Prezidenti Francisco Guterres “Lú-Olo”, momentu halo observasaun iha sentru Votasaun Bidau Santana, Sabadu (17/03).

Iha sikun seluk, Prezidenti da Republika, Jóse Ramos Horta mos kritika, mesmu nune’e, in-direitamente Jóse Manuel Ramos Horta ne’ebe promulga lei ne’e, halo mos failhansu tamba la hare ou estuda didiak ninia impaktu ba futuru molok promulga.

Tuir observasaun Jornalista iha Parlamentu Nasional Terca-feira (20/03), nota katak, kritika ba lei ne’e la’os deit mai husi bankada FRETINLIN no Prezidenti Horta, maibe kritika ba lei ne’e mai mos husi Bankada AMP hato’o sira nia lamentasaun.

Nune’e, tuir deputadu Mario Viegas carrascala’o hudi Bankada AMP nia hare, lei eleisaun ne’e talves la dun diak, ita hare ema rihun atus rua resin mak la vota. 

Festa Demokrasia KAPREZ II Ronda. “PNTL Mantein Seguransa”

Image: easttimorlegal.blogspot.com

Jornal Timor Post
Kuarta, 21 Marsu 2012
Komando Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) kontinua mantein seguransa ba kampaña Politika kandidatu Prezidenti (KAPREZ) segundu (II) ronde, tanba Polisia Nasional mak responsabliza ba seguransa internal rai laran nian, nune’e, membrus Polisia Nasional no Polisia ONU sei kontinua fo seguransa iha sentru votasaun hotu iha distritu 13 no sub-distritu 65.
 
“Se ita nia KAPREZ nain rua mak tama ba segunda ronde kampaña kandidatu, ami PNTL pronto nafatin fo seguransa ba kandidatu sira hodi hala’o sira nia aktividade kampaña nian,” tenik Komandante Operasaun Nasional PNTL, Armando Monteiro, ba Timor Post iha kaikoli, Dili, Terca (20/03).

Tanba ne’e, Armando hatutan, planu operasaun ba oin mak sei esforsu maka’as tanba husi tribunal rekursu anunsia segundu Volta, Polisia sei kopera nafatin seguransa ho komunidade sira hodi partisipa iha festa demokrasia ho pas no estabilidade.

ME La Konsege Rejolve Kultura Deve Iha Eskola Publiku

Image: hklaw.eu

Jornal INDEPENDENTE
Kuarta, 21 Marsu 2012 




Ministeriu Edukasaun to’o oras ne’e seidauk rejolve kultura deve iha Eskola Publiku sira, bainhira hala’o preparasaun ba material ezame ba estudante sira.

Ministeriu Edukasaun kada tinan la-konsege resolve problema ezekusaun orsamentu estadu ne’ebe aloka ba programa subsidiu eskolar ba eskola publiku hodi uza atu prepara material ezame ba estudante sira.

Problema ne’e mosu tamba laiha kapasidade ezekusaun, obriga eskola ida-idak tenke uza kultura deve hodi prepara material ezame antes realiza ezame ba estudante sira iha teritoriu Timor-Leste tomak.

Diretor eskola Ensino Baziku Fatumeta, Domingos Obe dehan, prosesu ezame primeiru trimestral tinan letivu 2012 sei realiza segunda semana oin (26/03).

Nia dehan, oras ne’e sira buka ona meus atu deve surat tahan no ekipamentu seluk ne’ebe presiza atu prepara material ezame.

Nia mos kestiaona katak, problema ne’e sempre mosu kada tinan-tinan, maibe to’o agora Ministeriu Edukasaun seidauk rejolve, hodi nune’e labele defikulta eskola publiku sira atu prepara material ezame bainhira realiza.

STAE La Kopera Ho CNE

Jornal Timor Post
Sesta, 23 Marsu 2012


Prezidenti Comisaun Nasional Eleisaun (CNE), Faustino Cardozo konfesa katak, durante apuramentu nasional, Sekretariadu Tekniku Administrasaun Eleitoral (STAE) la hatudu sentidu responsablidade hodi koopera ho CNE, tanba ne’e, ikus mai buat barak mak sala.

 
Faustinho hateten, tuir lolos orgaun eleitoral rua (STAE ho CNE) tenke servisu hamutuk, maibe STAE ninia prezensa iha fatin apuramentu nasional la masimu.

“Ami lamenta tamba prezensa STAE nian iha fatin la masimu, lori tia material sira ne’e mai, latan iha ne’e maibe nein ida mai marka prezensa,” nia hateten ba jornalista sira iha fatin apuramentu nasional, Kinta (22/03), hafoin ofisialmente publika rejultadu final eleisaun prezidensial.

Faustinho haktuir, STAE atu mosu deit ba mos, CNE mak tenke telefone tun sa’e hodi husu ba sira atu marka prejensa.

Nia dehan, failansu barak hahu kedas husi sistema eleitoral ne’e rasik, ne’ebe hasusar ema atu ba vota, failansu sira ne’e akontese, tamba obriga ema ida-idak tenki ba vota iha ida-idak nia suku.

Aliende ne’e, tuir nia, kestaun seluk maka kapasidade fiskais eleitoral sira, tamba CNE nia observasaun ba akta husi fatin votasaun sira hatudu katak, numeru ne’ebe hakerek iha ne’eba la han malu, tanba ne’e mak iha failansu deskripansia numerika.

“Dala barak ami hetan akta sira ne’e buradu tun sa’e, angka sira ne’e coret tun sa’e, no apaga tun sa’e, ne’e duni halo ami susar atu lee,” nia haktuir.

Eleisaun Segunda Ronda PR Sei Monu Iha 16 Abril. “PR Horta Husu PN Muda Lei Eleitoral”

Jornal Timor Post
Sesta, 23 Marsu 2012


Prezidenti Republika (PR), Dr. Jóse Ramos Horta husu ba Parlamentu Nasional (PN) atu muda lei eleitoral molok eleisaun segunda ronda tamba difikulta ema la tuir eleisaun.

“Hau nia preokupasaun kona ba lei eleitoral ne’ebe difikulta ba povu atu ba vota, hau koalia ona ho partidu balun no Prezidenti Parlamentu Nasional para hare muda tiha lei eleitoral antes Segunda volta,” Horta dehan ba Jornalista sira iha nia kna’ar fatin, Bairo-Pite, Kinta (22/03).

Iha okaziaun ne’e, Xefe Estadu Ramos Horta apela sai katak, eleisaun segunda ronda sei hahu iha 16 Abril tinan nee, nia informa kampaña hala’o durante loron 15 (Hahu 30 Marsu-13 Abril 2012).

Ba kestaun ne’e, reprejetante povu iha uma fukun Parlamentu Nasional, Tersa (20/03), kontinua fo’o atensaun ba artigu 40, lei eleitoral ne’ebe hateten, eleitor sira tenki vota tuir ida-idak nia suku, lei refere la kondis ho situasaun no kondisaun ne’ebe mak eziste iha nasaun Timor-Leste.

FRETILIN Forma Plotika Grande Inklusivu “Marí Alkatiri: Ami Deskute Ona Ho Bloku Proklamador”

Jornal Timor Post
Sesta, 23 Marsu 2012

FRETILIN forma ona politika Grande Inklusivu hodi partidu Politiku sira seluk para hamutuk kaer ukun iha tinan 2012 to’o tinan 2017. 

FRETILIN ho bloku proklamador hahu deskute ona asuntu ida ne’e,”Ami deskute ona ho bloku proklamador ne’ebe apoiu ba kandidatu Lú-Olo, proklamador sei aprejenta lista ba eleisaun Parlamentar,” Sekretariu Jeral Partidu FRETILIN Marí Alkatiri hateten foin lalais ne’e.

Entertantu, tamba Bloku Proklamador rejistu ona iha Tribunal Rekursu no iha Comisaun Nasional Eleisoens (CNE), entaun sai hanesan forsa politika aliadu para aprejenta lista uniku.

“Ami sei aprejenta lista maibe la hanesan ho lista ne’ebe uluk aliadu Partidu PSD no ASDT, tamba bloku sei sai Bankada ida iha Parlamentu Nasional,” Portavos Bloku Proklamador, Hermengildo Lopes Kupa informa, foin lalais ne’e.

Eleisaun PR Ba segunda Ronda. “Francisco Guterres “Lú-Olo” Hetan Apoiu Barak”

Jornal Timor Post
Kinta, 22 Marsu 2012


Bloku Proklamador, Kuarta (21/02), deklara apoiu KAPREZ Dr. Francisco Guterres “Lú-Olo” hodi kompete ho kandidatu Taur Matan Ruak iha eleisaun segunda ronda, entertantu, Kinta Horsehik, Kandidatu Independente, Maria do Ceu, mos ofisialmente apoiu Lú-Olo.

Bloku Proklamador ne’e mai husi partidu ASDT, PMD, PDRT no PARENTIL, prezensa Bloku Proklamador ne’e konvida husi Sekretariu Jeral FRETILIN, Marí Alkatiri.

Entertantu, Sekretariu Jeral Bloku Proklamador, Arlindo Marcal, hateten ona para hamutuk hodi lao ba oin ho nune’e bele kompete ho kandidatu seluk.

“Ami Bloku fo apoiu ba Lú-Olo tanba proklamador Xavier hanesan Primeiru Prezidenti partidu FRETILIN, ida ne’e oportunidade para lori fali memoria proklamador Xavier mai fali nia fatin, maske nia laiha ona iha ita nia le’et,” nia esplika.

Aliende ne’e, Portavoz Bloku Proklamador Hermengildo Lopes “Kupa” ne’ebe hanesan Prezidenti Partidu Milenium Dezenvolvimentu (PMD) hateten, sira fo’o apoiu Lu-Olo tamba, Lu-Olo sei sai Prezidenti ba Povu tomak.

“Maske Lú-Olo husi kandidatu FRETILIN maibe wainhira nia halo kampaña, iha nia diskursu hateten, nia sei sai Prezidenti Ba Povu Tomak no Kandidatu Nasional, tanba ne’e, ami hanesan forsa politika fiar katak, Kandidatu Lú-Olo iha potensia atu lori nasaun no reprejetante ba povu tomak,” Kupa dehan.

Nia haklaken, Bloku Proklamador sei organiza Konferensia Nasional ida para kandidatu potensial Lú-Olo ba’a para fo esplikasaun detailhu, kona ba planu, programa, no vizaun ba Prezidenti Repúblika.

Iha biban ne’e, Bloku Proklamador husu ba apoiante no militantes tomak iha 13 atu apoiu ba kandidatu Lú-Olo.

Tuir informasaun katak, kandidatu sira ne’ebe mak apoiu Lú-Olo iha eleisaun segundu ronda mak hanesan, Rogerio Tiago Lobato, Dr. Lucas da Costa, Dr, Manuel Tilman, Partidu KHUNTO no kandidatu Independente, Maria Do Ceu.

Komunidade Ezizi Governu Ho Tristeza Ba Bé-Mo’os Iha Kapital Dili

Image: aplimentec-ong.blogspot.com/

Notisia Husi TVTL
Kinta Kalan, 22 Fevereiru 2012

Komunidade Ezizi Governu Ho Tristeza

“Governu La tau Atensaun Ba Bé-Mo’os Iha Kapital Dili”

Komunidade iha Kakaulido no Fatumeta la asesu bé-mo’os besik fulan ida ona, komunidade husu departementu Agua e Saneamanetu atu atende lalais hodi hadia kanalizasaun bé-mo’os. 


Bé kontinua sai preokupasaun komunidade nian, tamba bé sai hanesan ponte importante ba moris, ne’e maka Bairo Fatumeta no kakaulido ne’ebe oras ne’e hasoru problema bé-mo’os, iha fatin refere kuaze fulan ida ona maka komunidade la-hetan bé-mo’os, tamba ne’e komunidade husu ba servisu Agua Saneamentu atu rejolve lalais asuntu ne’e.

“Agora ami fulan ida ona bé la-mai, kanu tohar iha mota ulun namkari hotu maibe governu la tau matan, to’o agora bé la-mai,” lamenta komunidade iha Kakaulido.


Enkuantu udan bot durante semana hirak ne’e nia laran, difikulta pesoal husi servisu Agúa no Saneamentu atu hata’an lalais ba ezizensia komunidade nian, maske aréa hirak ne’e komunidade sira susar atu hetan bé-mo’os, maibe iha fatin seluk bé sulin estraga de’it, tamba ema fura kanu bé-mo’os ho illegal.

Pemilu Timor Leste Dipenuhi Intimidasi Militer

Image: AMRT

Okazone International
Senin, 26 Maret 2012 18:09 wib

DILI - Pemilihan Presiden Timor-Leste akan memasuki putaran kedua April mendatang. Namun seorang anggota Parlemen Timor-Leste menyebutkan pemilu saat ini dipenuhi oleh intimidasi pihak militer.

Anggota Parlemen Nasional Faustino dos Santos alias Renan Selak mengatakan, banyak warga di Distrik Lautem tidak memberikan suara mereka dengan bebas. Menurutnya hal ini disebabkan salah satu kandidat presiden, menyebarkan poster dirinya dengan menggunakan seragam militer.

"Selain itu beberapa kandidat yang memang memiliki latar belakang militer, turut mengenakan pakaian militer di saat mereka kampanye," jelas Renan Selak seperti dikutip Jornal Independente, Senin (26/3/2012).

Mungkin yang dimaksud oleh Renan Selak adalah kandidat presiden yang juga dikenal sebagai Komandan F-FDTL Taur Matan Ruak. Bersama dengan pemimpin Partai CNRT Xanana Gusmao, Ruak mengenakan seragam militer lengkap dalam poster kampanyenya.

"Saya merasa malu dengan beberapa pihak yang sudah meninggalkan militer untuk berada di tengah warga sipil, tetapi mereka terus mengenakan seragam militer," jelas Selak.

Selak menambahkan, saat pemilu presiden lalu, khususnya di Distrk Lautem, pemungutan suara tidak berlangsung adil.

Menurutnya warga tidak bisa menyuarakan pilihannya karena takut, bila tidak memiliki kandidat yang mengenakan seragam militer, warga merasa akan menghadapi kondisi sulit dan khawatir akan memicu terjadinya perang.

Renan Selak juga mengatakan, dirinya juga mendedikasikan hidupnya di militer selama bertahun-tahun. Tetapi saat dirinya meninggalkan militer, Selak menegaskan ia tidak lagi mengenakan seragamnya karena hal itu merupakan sebuah institusi.

Sebelumnya, kandidat presiden lainnya Fernando Lasama menyuarakan keresahan yang sama. Dia pun mempermasalahkan poster Taur Matan Ruak mengenakan seragam militer. Menurutnya, bila seseorang ingin menjadi pemimpin suatu negara, ada baiknya jangan mengenakan atribut militer.(faj)

Prezidenti Background Militar La Di’ak Ba Nasaun

Image: theage.com.au

Jornal Timor Post
Kinta, 22 Marsu 2012

Prezidenti Republika (PR) Jose Ramos Horta hateten, Prezidenti Republika kuandu mai husi Background Militares sei la diak ba nasaun.

“Hau hakarak apela ba povu tomak no husu ba kandidatu rua ne’ebe mak eleitu karik, labele ho Background ameasa ema no halo violensia, tamba povu barak agora tauk dadaun ona saida mak atu mosu,” Horta dehan.

Laurendu Novel da Paz ne’e deklara ba nia funsionariu sira iha salaun Palasiu Prezidensial bairo-Pite, Kuarta (21/03), wainhira despedida fungsionariu sira ne’ebe servisu iha palasiu Prezidensial.

Tanba ne’e, Premiadu Novel da Pas ne’e, sei konvoka inkontru ho korpu diplomatiku kona-ba atetude ne’ebe maka akontese iha kandidatu balun.

“hau sei konvoka reuniaun korpu diplomatiku para hatete ba sira kona ba kandidatu balun ne’ebe tendensia halo fali hanesan militarizasaun, hau sei tau matan atu labele iha prezidenti ida iha nasaun ne’e ho background ida hanesan ne’e, ne’e la diak ba nasaun,” dehan Horta.

Nia informa, Prezidenti da Republika iha semana hirak mai sei konvida kandidatu Lu-Olo no eis maijor Jeneral Taur Matan Ruak atu koalia buat balun no husu kona ba hanoin kandidatu nain rua.

“hau sei bolu kandidatu nain rua, para rona sira nain rua nia hanoin sobre vizaun no misaun tinan 5,” nia hatutan.

Maski atual Xefe Estadu ne’e la deklara atu apoiu Prezidenti ida ne’ebe, maibe ho konsensia nia sei apoiu entre kandidatu rua ida iha eleisaun mai ho pesoalmente.

Nia konfesa katak, partidu FRETILIN durante tinan 5 nia laran garante tebes pas no estabilidade iha rai laran.

“Durante tinan 5 ita haree Partidu FRETILIN la dada ema husi aldeia ka suku no merkadu para mai halo instabiliza Governu AMP, razaun barak sira halo kona ba korupsaun maibe sira la halo asaun, no sira fo kontribuisaun diak, tanba ne’e nudar Prezidenti rekoinese,” deklara Horta.

Antes ne’e, Horta mos informa katak, bainhira nia la re-eleitu, nia sei la sai husi Timor Leste no sei la husik povu Timor Leste moris mesak.

CNE Identifika Problema 7 Mosu Iha Sentru Votasaun Dili

Image: timorhauniandoben.blogspot.com

Jornal INDEPENDENTE
Kinta, 22 Marsu 2012

Tuir rejultadu apuramentu nasional husi Comisaun Nasional ba Eleisoens (CNE) identifka katak, iha sentru votasaun (VS) Distritu Dili mosu problema 7.

Problema ne’ebe mosu ne’e mak hanesan, Iha sentru Votasaun eskola Primaria Numeru 7 Camea, Sub-Distritu Cristo Rei, Reklamadus hakerek iha karta iha 3, maibe bolletin Votus reklamadu laiha.

EPS No. 4 Bairro Pite reklamadus hakerek iha karta 1, maibe voletin votus reklamadu laiha, iha eskola primaria Hudi laran, akta estasaun votu no sentru votasaun laiha hotu, Eskola Primaria Maloa, Suku Bairo Pite akta estasaun ida laiha, Eskola Primaria Fomentu, Suku komoro, akta estasaun votu 3 laiha.

Eskola Primaria fatuhada, suku Fatuhada, rekalamadu hakerek iha akta iha 1 maibe bulletin reklamadu laiha, problema seluk iha sentru votasaun EPP No.4 Fatuhada Distritu Dili, dadus iha akta maibe sistema STAE nia laiha.

Entertantu iha apuramentu distritu ermera hahu iha oras tuku 22:30 no termina iha oras 23:50.

Identifika iha apuramentu iha distritu Ermera nian mak iha sentru Votasaun Humboe iha estasaun votu 2 maibe akta estasaun votu ida nia laiha, nune’e CNE foti desizaun pendente tiha.

Iha parte seluk, husi Distritu ainaor komportu husi sentru votasaun 34 maibe CNE foti desizaun hodi pendente tiha sentru votasaun 3, tanba mosu diskrivansia numeru, signifika, numeru votus ne’ebe iha la han malu ho total votus validu ne’ebe atribui ba kandidatu sira.

Horta-PD Deklara Koliga Forma Governu. “CNRT Prontu Sai Opozisaun”

Image: fongtil.org

Jornal INDEPENDENTE
Kinta, 22 Marsu 2012

Kandidatu Independente ba elsiaun Prezidensial Periodu 2012-2017 Dr. Jose Ramos Horta no Partidu Demokratiku (PD) halo koligasaun hasoru eleisaun Parlamentar hodi forma Governu.

Entertantu kandidatu nain rua ne’e mos seidauk deklara sira nia pozisaun politika hodi apoiu kandidatu Francisco Guterres Lu-Olo no Taur Matan Ruak iha segunda ronda, iha fulan Abril mai.

Tuir rejultadu provizoriu hatudu ona kandidatu Francisco Guterres ”Lú-olo” hetan Votus 128.266 (28,48 Pursentu) no Taur Matan Ruak ho Votus 113.553 (25,18 Pursentu), Votus Lasama 79.654 (17,67 Pursentu), Votus Ramos Horta 80.291 (17,81 Pursentu), rejultadu ne’e hatudukatak, Kandidatu Lu-Olo no Taur mak sei konkore iha segundu ronda.

Maske Lasam no Horta latama iha segunda ronda, maibe sira foti dalan seluk halo koligasaun, tamba haree ba votus ne’ebe sira hetan iha primeiru ronde eleisaun Prezidensial hamutuk 159.944 mill.Tuir Lasama, ho numeru ne’ebe kandidatu sira hetan, hatudu ona forsa politika ida ne’ebe bot tebes.

Ba kestaun ne’e, Ramos Horta dehan, lasignifika nia tama ona iha Partidu PD atu hala’o interese partidaria nian, maibe nudar xefe do estado nia sei sai nafatin ema independenti ida, hodi suporta PD, tamba iha eleisaun primeira ronde hatudu nia apoiantes barak tebes.

“Hau tenki servisu duni ho sira (PD), iha kampania ne’ebe mai para, haree konfigurasaun politiku saida ke diak ba nasaun ne’e iha futuru,” deklara Ramos Horta.

Razaun seluk, Horta hakarak koliga ho PD, tanba PD nu’udar Partidu futuru ne’ebe mesak ema foin sa’e. Entertantu, Partidu CNRT fo kedas reasaun katak, sira pronto sai opozisaun ba partidu demokratiku no independente Jose Ramos Horta, ne’ebe hakark ukun kuintu Governu konstitusional.

“Demokrasia ne’e normal, ema hotu iha poder no kompetensia atu deside ba nebe, maibe ema ne’ebe nudar independente defisil atu hetan votus, se wainhira deside halo aliansa,” dehan adjuntu sekretariu Jeral Partido CNRT Jose fo Laran Horsehik.

Nia dehan, CNRT nunka atu halo koligasaun ho partidu FRETILIN atu forma governu, tanba defernsia ideolojia. CNRT kontinua ho nia pozisaun avansa nafatin ho nia kandidatura Taur Matan RUak, maibe atu halo negosiasaun husu apoiu kandidatu seluk hafoin halo reuniaun iha Conselho Nasional CNRT mak deside. Aliende halo koligasaun, Kandidatu nain rua (Horta no Lasama) mos seidauk deklara sira nia pozisaun ba kandidatu Prezidensial ba segunda ronde, tamba sei tetu didiak molok foti desizaun.

Kandidatu PR Lu-Olo Tama Ba Segunda Ronde “Bloku Proklamador Husu Ba Simpatizante, Militante Hodi Fo Apoiu Kandidatu Lú-Olo”

Notisia Husi TVTL
Kuarta Kalan, 21 Fevereiru 2012

Bloku Proklamador Francisco Xavier do Amaral deklara, fo apoiu bakandidatu Prezidenti da Republika Francisco Guterres Lú-Olo ba segunda ronda.

Deklarasaun ne’e, bajeia ba enkontru konjunta entre Bloku Proklamador no Prezidenti interinu FRETILIN, Mari Alkatiri. 

Delegasaun ne’ebe kompostu husi Sekretariu Jeral Bloku Proklamador Arlindo Marcal no Porta Vos Hermengildo Lopes Kupa, Prezidenti PDRT Gabriel Fernandes ho Prezidenti PARENTIL Faviano Pereira Lopes, kuarta-feira ne’e hasoru malu ho Prezidenti interinu no Sekretariu Jeral FRETILIN Mari Alkatiri iha CCF Komoro, Dili, hodi koalia kona ba sira nia apoiu ba kandidatu Prezidenti Republika Francisco Guterres Lú-olo.

Iha konferensia da imprensa, Mari Alktiri hateten, Partidu FRETILIN konsidera partidu bot no kiik ne’ebe hakarak halo koligasaun, tamba partidu hotu iha importansia.

“Ba segunda ronda, para labele halo hanesan projetural, ita tenki iha kapasidade halo aliansa ida ke iha natureza ho planu no estratejiku, partidu kiik ka bot iha importansia atu haida rai no povu liu husi dalan demokrasia hodi hametin Paz no estabilidade,” deklara Mari Alkatiri.

Iha fatin hanesan bloku proklamador esplika sira nia rajaun hodi fo apoiu kandidatu Lú-Olo hodi konkore iha eleisaun ba segunda ronde.

“Ami hakarak esplika katak, tamba sa maka fo apoiu ba kandidatu mai husi partidu FRETILIN, primeiru, ami hare katak, tamba ita nia Matebian Francisco Xavier mos Primeiru Prezidenti partidu FRETILIN no liu husi dalan FRETILIN maka deklara proklamasaun ba independensia, segundu, tamba maske Camarada Lú-Olo kandidatu husi partidu FRETILIN maibe nia sei sai Prezidenti ba Povu Timor-Leste tomak,” deklara lideransa Bloku Proklamador.

Lideransa Bloku Proklamador ne’e mos apela ba nia militante tomak atu fo apoiu ba kandidatu Prezidenti Francisco Guterres Lú-Olo.

Kandidatu PR Balun Halo Ameasa. “PR Horta: Prosesu Luta Ba Ukun Aan Ema Hotu Nia Kontribuisaun, La’os Sira Kaer Kilat De’it”

Image: cbc.ca

Notisia Husi TVTL
Kuarta Kalan, 21 Fevereiru 2012
 
Prezidenti da Republika Jose Ramos Horta husu ba kandidatu nain rua ne’ebe tama iha segunda ronde, labele halo ameasa hodi hetan votus. Wainhira kandidatu ne’ebe manan uza violensia no ameasa bele estraga imazen Timor-Leste nian iha mundu Internasional.

Prezidenti da Republika Jose Ramos Horta hato’o asuntu ne’e iha palasio Prezidenti hafoin hasoru malu ho obsevadores husi nasaun neebe kolaia lian portugues, Prezidenti da Republika Jose Ramos Horta mos hateten katak, kandidatu ne’ebe halo ameasa no mos buka votus liu husi violensia sei estraga Timor Leste nia naran iha mundo Internasional, tamba ne’e nia husu ba kanidatu nain rua ne’e, labele ameasa malu iha kampania segunda ronde hodi hetan votus.

“I depois sai Prezidenti tamba ameasa, nia naran foer los iha mundu internasional, e hau sei la kolabora, hau la fo apoiu, hau simu tamba nia Prezidenti, mais lalika konta ho hau atu kolabora ho nia iha futuru,” dehan Prezidenti Horta.

Prezidenti Horta mos husu ba populasaun sira, labele tauk no paniku, tamba Maijor Jeneral Lere Anan Timur no Jeneral Felomeno Paixao prntu fo seguransa hodi defende soberanis rai ida ne’e.

“Husu ba populasaun labele paniku, lalika tauk, hau koalia ho Maijor Jeneral Lere, Maijor Jeneral Lere halo ona avizu ba komando tomak, komodante sira hotu-hotu, hau fiar Maijor jeneral Lere nia mak ohin loron ka’er Forsa Armadas, laiha ema seluk tan, e nia mos hateten, kualker elementus Forsa armadas tama iha politika, liliu partisipa iha kampania, ne’e violasaun lei e violasaun regulamentu disiplinar militar, hau koalia mos Jeneral Felomeno Paixao nia mos hateten ida ne’e, ke sira nain rua e komando tomak lakohi Forsa armadas atu halo interfrensia, ne’e duni povu lalika tauk, komando Porsa armada e komando Polisia mak mantein sira nia netralidade, lalika tauk tamba laiha ema ida ke bele sobu nasaun ne’e,” deklara Prezidenti Horta.

Iha parte seluk, Prezidenti ne’e haktuir katak, nia sei tetu fo votus ba kandidatu ne’ebe la halo ameasa hodi hetan votus, maibe ida ne’ebe mak manan nia sei respeita nu’udar Prezidenti da Republika Timor-Leste nian.

“Ita bot sira nia deskursu, labele hanesan halo ameasa oioin, ita hotu-hotu hatene, ita hotu-hotu kontribui ba luta ne’e mak nasaun ne’e hetan independensia, la’os de’it sira be ka’er kilat, igreija nia kontribuisaun maka’as los, padre sira nian, Frente Klandestina, Frenti Diplomatika, tamba Frente Dilomatika maka INTERFET mai iha ne’e (1999), ne’e duni tenki hare buat sira ne’e hotu, laiha ema ida ke bele hateten, tamba ami maka manan, ami mak halo funu, la’e, ita hotu-hotu kontribui, tantu deskursu tenki kuidadu, ne’e para povu la tauk, tamba agora ita rona ona povu balun tauk, komesa prepara sira nia hahan, komesa prepara sira nia batar hut, sira nia akar, atu halai ba foho, tamba saida mak sira halo ida ne’e? tamba kampania balun ameasa, katak ami la manan imi sei hare took, SMS balun, telefone balun, ba elementus kandidaturas,” deklara Horta ho tristeza.

Maske iha rumoris no informasaun oi-oin iha komunidade nia leet katak, iha eleisaun segunda ronde sei mosu konflitu ou krizi, maibe Timor Oan hotu iha hanoin ida de’it maka hati’i dame ho Paz iha rai ida ne’e.

Kandidatu Prezidenti Republika Francisco Guterres Lu-Olo no Taur Matan Ruak mos iha objetivu ida de’it, maka povu Timor-Leste bele moris diak iha futuru.

Festa Demokrasia Iha Timor-Leste Susesu. “FSI Retira Misaun Husi TL”

Image: defence.gov.au

 Jornal INDEPENDENTE
Kuarta, 21 Marsu 2012

Governu Australia no Nova-Zelandia hahu retira Forsa Stabilizasaun Internasional (FSI) ne’ebe hala’o misaun manutensaun pas iha Timor-Leste fila ba sira nia rain.

Ministru Defeza Australia, Stephen Smith hateten, dadauk ne’e Forsa Australia no Nova Zelandia hamutuk 450 mak sai ona husi Timor-Leste.

Nia agradese ba Governu Timor-Leste ne’ebe hala’o koperasaun diak ba Forsa rua durante hala’o misaun iha Timor-Leste.

Ministru Defeza Australia mos kongratula Povu Timor-Leste ne’ebe hala’o nia festa eleisaun Prezidensial ho Pas no estabilidade iha susesu.

Nia husu atu Povu Timor-Leste hala’o nafatin segundu ronde ho pas no dame, atu nune’e, Australia, Nova zelandia, Timor-Leste no Nasoens Unidas bele deskute hodi haruka fila hotu soldadu sira ne’ebe maka sei iha Timor.

Forsa stabilizasaun Internasional husi Australia no Nova Zelandia, mai iha Timor-Leste iha tinan 2006, hafoin nasaun ne’e infrenta krizi politika.

Antes ne’e, Governu Timor-Leste mos ho UNMIT diskute ona kestaun ne’e hodi kria ekipa servisu konjuntu hodi hare misaun tranjisaun ONU nian iha Timor-Leste.

Nune’e mos, iha Vizita Primeiru Ministru Xanana Gusmao ba Portugal, iha tinan kotuk hodi hasoru malu ho Ministru Defesa Portugal, hodi husu atu forsa GNR mak sei kontinua nia misaun iha Timor-Leste. 

Horta-Lasama Halo Konferensia Imprensa. "Rogerio Lobato, Tilman Ho KHUNTO Deklara Apoiu Lú-Olo"

Jornal INDEPENDENTE
Kuarta, 21 Marsu 2012

Ohin, Horta-Lasama Halo Konferensia Imprensa Konjunta

“Tilman Ho KHUNTO Deklara Apoiu Lú-Olo, Rogerio Lobato Lampu Hijau Apoiu Lú-Olo”

Kandidatu Prezidenti Repúblika ba periodu 2012-2017, Manuel Tilman no Vise Prezidenti Partidu KHUNTO deklara hodi fo’o apoiu tomak ba kandidatu Francisco Guterres Lú-olo.


Entertantu, ohin (21/03) kandidatu nain 2, Fernando Lasama de Araujo no Jose Ramos Horta halo konferensia imprensa konjunta atu hato’o sira nia pozisaun.

Ba kestaun ne’e, Tilman dehan, nia apoiu Lú-Olo tanba nu’udar Prezidenti Partidu KOTA ne’ebe sempre suporta FRETILIN iha PN.

“Ami Partidu KOTA sempre apoiu FRETILIN iha tempu susar, iha eleisaun 2007 Lú-Olo lakon, ami mos lakon,” dehan Manuel Tilman.

Nune’e mos, Vise Prezidenti KHUNTO, Olinda Guterres, halo nia vizita ba Edifisiu Ekipa Susesu Kandidatu Lú-Olo

“Hau mai hasoru Sr. Lú-Olo lansung atu bele halo nusa karik ami nia apoiu ba kandidatu Lú-Olo nian, hau mai ona ne’e hatudu katak lo’os ona,” dehan Olinda.

Olinda dehan, nia fila sei deskute ho estrutura KHUNTO molok halo deklarasaun ofisial kona ba pozisaun partidu KHUNTO nian.

Ba kestaun ne’e, Vise Prezidenti Partidu Istoriku FRETILIN Arsenio Bano dehan, kandidatu Rogerio Lobato mos hatudu ona lampu(ahi-oan) verde hodi fo apoiu ba kandidatu Lú-Olo iha Eleisaun segundu ronde tanba Rogerio Lobato ema FRETILIN. Bano dehan, ekipa susesu Lú-Olo mos halo hela kontaktu ho partidu no kandidatu sira seluk ne’ebe lakon iha primeiru ronde atu bele suporta kandidatu Lú-Olo iha segundu ronde.

Iha parte seluk, kuarta ohin (21/02) kandidatu Fernando Lasama de Araujo no Kandidatu Dr. Jose Ramos Horta atu halo konferensia da imprensa konjunta iha Hotel Timor.

Tuir informasaun katak, iha konferensia ne’e sei hato’o sira nia pozisaun ba eleisaun segundu ronde, maibe atu apoiu ka lae, ou hili dalan independente, ne’e seidauk klaru.

CNA: Japan Offers Up to US$ 63M In Aid Loan to Timor-Leste

Image: torontosun.com

channelnewsasia.com
Posted: 19 March 2012 2005 hrs

TOKYO: Japan offered Monday a loan up to $63 million for Timor-Leste to build a road that will link capital Dili and second city Baucau.

The announcement was made as the young democracy's Prime Minister, Xanana Gusmao, visited his Japanese counterpart Yoshihiko Noda.

Japan offered the low-interest loan up to 5.27 billion yen to be repaid in 30 years, the Japanese Foreign Ministry said in a brief statement.

"The road project should help boost East Timor's economy", the Ministry said.

- AFP/fa

Eleisaun PR 2012 “Renan Selak: Povu Barak Sente Ameasdu Iha Eleisaun Tanba Farda Militar

Image: http://amrtimor.org

Jornal INDEPENDENTE
Kuarta, 21 Marsu 2012

Prosesu Eleisaun PR Periodu 2012-2017

“Renan Selak: Povu Barak Sente Ameasdu Iha Eleisaun Tanba Farda Militar”

Membru Parlamentu Nasional no Eis Veteranu Reijaun Ponta Leste, Faustino dos Santos “Renan Selak” hatete populasaun barak iha distritu Lautem la-halo votasaun ho livre tamba kandidatu Prezidenti Repúblika balun uza fali farda militar iha sira nia poster hodi taka iha fatin publiku sira no iha jornal balun iha tempo kampaña.
Iha kampaña ba eleisaun Prezidenti Repúblika foin dadauk ne’e iha Poster Kandidatu Prezidenti Repúblika eis komodante F-FDTL, Taur Matan Ruak, no Prezidenti CNRT, Xanana Gusmao ne’ebe mos kompletu ho farda militar.

Deputadu Renan hateten ba PN horsehik katak, nia senti moe bainhira ema ida sai ona husi militar hodi fila ba moris vida sivil, maibe kontinua utiliza farda instituisaun nian.
Renan Selak dehan, iha eleisaun Prezidensial foin lalais ne’e eleitor balun liu-liu iha Distritu Lautem, balun hili kandidatu sira la ho konsensia tanba prezensa farda militar ne’ebe hamosu presepsaun oi-oin.

“Eleitor barak sira husu ba malu katak, sira tauk bainhira la-hili farda ne’e kuandu lakon karik, sei mosu situasaun a’at iha ita nia rai ka funu ida,” Renan dehan.

“Hau lahatene fatin seluk, mais iha hau nia rain Lospalos sira atrapailha no hatete dehan, se militar ne’e imparsial, nusa mak kandidatu an ba Prezidenti Republika?,” dehan nia (Renan.

Renan dehan, nia mos uluk dedika an iha vida militar durante tinan barak, desde rejistensia to’o ba iha Aileu iha 2002, maibe kuandu nia sai husi forsa, nia la uza ona farda militar, tanba sasan ne’e instituisaun nian, forsa defesa nian.

Ba kestaun ne’e, Iha fatin ketak, Iha kampaña ikus iha Dili, Kandidatu Prezidenti Republika Fernando Lasama mos kritika maka’as Poster Taur Matan Ruak nian, ne’ebe uza farda militar.

Lasama dehan, kuandu hakarak sai xefe Estadu Timor-Leste nian, diak liu hasai tiha farda Militar.

“La Presiza hatudu a’an liu husi panfletu sira hanesan ne’e, tamba ema hotu hatene katak, Taur nudar eis Jeneral ida no Xanana nudar eis Komandante bo’ot ida,” dehan Lasama iha nia kampaña antes ne’e.

Koligasaun Odamatan FRETILIN Nakloke ba Sese De’it

Notisia Husi TVTL Tersa
Kalan, 20 Fevereiru 2012

“Se Kandidatu PR “Lú-Olo” Eleitu Ba Prezidenti, Sei Sai Prezidenti Ba Povu Tomak”

Kandidatu Prezidenti Republika husi partidu FRETILIN Francisco Guterres Lu-Olo iha vontade tomak atu simu apoiu husi Partidus Politikus no sosiedade sivil iha segunda volta.

Hatan konaba informasaun ne’ebe fo sai husi Jornal Nasional balun, ne’ebe dehan Francisco Guterres “Lu-Olo” lasimu koligasaun ho partidu se de’it, tersa-feira ne’e, ekipa susesu husi kandidatu ne’e rasik hatan publikasaun ne’ebe fo sai ne’e lalos, maibe kandidatu Francisco Guterres “Lu-Olo” Ba Povu Tomak ne’e, iha votade tomak atu simu apoiu husi partidu ne’ebe de’it.

“Kandidatu FRETILIN nian ne’ebe dehan lakohi koligasaun, Ne’e La-Lo’os, tamba kandidatu husi FRETILIN nian, maske sai Prezidenti mos, sei sai Prezidenti Ba Povu Tomak no iha vontade tomak simu apoiu husi Povu Timor-Leste tomak, husi Partidu Politiku, Sosiedade sivil hodi sai Prezidenti ba Povu Timor-Leste Tomak,” dehan Arsenio Bano.

Ekipa susesu ne’e mos deklara katak, Partidu FRETILIN preparadu ona atu kompete iha eleisaun segunda volta no fiar katak, kandidatu ne’e prienxe duni rekizitus atu sai Prezidenti da Repúblika Ba Povu Tomak.

Tuir informasaun ne’ebe TVTL hetan husi ekipa susesu ne’e katak, Partidu KUNTO no Kandidatu Rogerio Tiago Lobato deklara ona sira nia apoiu ba kandidatu Partidu FRETILIN Francisco Guterres “Lu-Olo” iha segunda volta.

Prosesu Eleisaun 2012. “Deputadu Opozisaun no Bloku AMP Kestiona Lei Eleitoral Artigu 40”

Image: fretilinmedia.blogspot.com

Notisia Husi TVTL
Tersa Kalan, 20 Fevereiru 2012


Deputadus Parlamentu Nasional husi Bankada Opozisaun no AMP balun husu ba meza Parlamentu Nasional hodi altera lei elitoral artigu 40, tamba difikulta eleitor sira hodi ba tuir eleisaun.


Lamentasaun hirak ne’e hato’o husi deputadu Parlamentu Nasional, Terca-feira ne’e iha plenaria Parlamentu Nasional, relasiona ho komunidade barak mak la tuir eleisaun Prezidensial tinan ida ne’e.

“Husu atu Governu AMP, Bloku AMP destindus deputadu sira atu bele hare lalais, púrke lei bele halo alterasaun ba iha artigu 40 ne’ebe husu atu sidadaun ida-idak ne’ebe hakarak fo sira nia diretu de votus iha eleisaun Prezidensial no eleisaun Parlamentar atu bele halo alterasaun ba lei ne’e, ho nune’e sidadaun ida-idak bele ba vota iha ne’ebe de’it,” dehan Inacio Moreira.

Ba kestaun seluk, Iha Plenaria Parlamentu Nasional, Terca-feira semana ne’e, deputadus sira mos kontinua lamenta falta be’e mós ba komunidade iha rai laran.

Kazu KKN Ministra Justisa, Lucia Lobato. “PN Hasai Imunidade Hodi Tuir Prosesu Justica Iha Tribunal”

Image: mj.gov.tl

Notisia Husi TVTL
Tersa Kalan, 20 Fevereiru 2012

Parlamentu Nasional, Tersa-feira ne’e, hasai ona imunidade Ministra ba Justisa hodi tuir prosesu iha tribunal.

Deputadus Parlamentu Nasional hasai ona imunidade Ministra Justica Lucia Lobatu hodi bele tuir prosesu julgamentu iha tribunal. Desizaun ne’e foti liu husi votasaun sekreta husi deputadu ida-idak nian, ne’ebe rejultadu maioria afavor hodi hasai imunidade Ministra ba Justisa.

Vise Prezidenti Parlamentu Nasional, Maria Paixao, hateten katak, desizaun ne’e Parlamentu Nasional foti tamba hodi fasilita prosesu julgamentu iha tribunal.

Maria paixao informa liu tan katak, desizaun hanesan ne’e sei aplika mos ba membru do Governu no deputadu ne’ebe hetan kazu ruma.

Planu Governu Failha. “Inacio Moreira: La Matenek Sobu Estrada Iha Tempu Udan”

Image: timorhauniandoben.blogspot.com

Jornal INDEPENDENTE
Tersa, 20 Marsu 2012

Deputadu husi bankada FRETILIN iha uma fukun Parlamentu Nasional, Inacio Moreira, kontinua kestiaona kondisaun estrada, liliu iha kapital Dili ne’ebe kompañia sira sobu no hadia iha tempu udan.
 

Vise Prezidenti Komisaun G ba asuntu infraestrutura no ekipamentus social Parlamentu Nasional, Deputadu Inacio Moreira lamenta ho kompañia balun ne’ebe hadia estrada iha sidade Dili la ho kualidade diak.

Deputadu bankada FRETILIN ne’e dehan, kompañia balun taka estrada koak iha Dili laran, maibe la kleur deit estrada kuak fila fali.

“Nusa mak tenki sobu estrada iha tempu udan, hau dezafia enjiñeiru ne’ebe halo buat ne’e,” Inacio levanta kestaun ne’e iha PN horsehik.

Lolo’os, tuir nia, molok hadia estrada, governu tenki halo estudu klean, nune’e bele garantia kualidade, tamba komik mak, Governu dehan hadia estrada maibe estrada sira ne’e sai tahu deit, tamba lolos labele hadia estrada iha tempo udan.