Intrevista Radio Maubere Ho PR. Ramos Horta Kona Ba Problema Idozus No Veteranus Iha Rezidensia Metiaut

 

TRANSKRISAUN

Jornalista Radio Maubere Halo Intrevista Ho Prezidenti da Repúblika, Dr. Jose Ramos Horta, Kona Ba Problema Idozus no Veteranus, Iha Nia Rezidensia Metiaut.

Dili, 04 Abril 2012
 
Radio Maubere:

Diak Sr. Prezidenti, Ami atu husu deít, tamba ita rona katak, kandidatu Prezidenti balun ne'ebe oras ne'e dadaun halo kampaña, sira hateten katak, bainhira Kandidatu Dr. Lú-Olo eleitu ba Prezidenti da Repúblika sei la fo subsidiu ba veteranus no ferika katuas sira, oinsa Sr. Prezidenti nia hanoin kona ba asuntu ne'e?
 
PR. Dr. Jose Ramos Horta:

Sira ne'ebe koalia nune'e, hau hanoin sira halimar ou sira mangame, tamba sira hatudu mos sira nia beikten, tamba sa? la'os Presidenti da Repúblika maka halo politika kona ba lei atu fo ka la fo, kona ba subsidiu Veteranus, ba terseira idade, ba oan kiak no ba faluk sira, ne’e la’os kompetensia Presidenti da Repúblika nian, Presidenti da repúblika bele fo opiniaun, bele fo apoiu ba politika Governu nian kona ba ida ne’e, hau fiar ke Kandidatu Francisco Guterres “Lú-olo”, Presidenti FRETILIN, se nia mak manan karik iha segunda ronda ne’e, nia mos sei apoia maka’as ba politika ida ne’e i, politika ne’e politika estadu nian, laiha Presidenti ida ke hateten katak nia la-konkorda, ou mesmu nia hateten la-konkorda, ne’e mai husi governu, portantu Parlamentu foun ne’e ita sei hili iha fulan Julhu, Governu foun ne’ebe sei mai iha fulan Agusto ne’e mak sei halo desizaun kona ba subsidiu ba Veteranus, ba terseira idade, ba kiak sira, ba faluk, alizadu, orfaun oan kiak sira.

Kestaun ne’e mos kompetensia husi Premeiru Governu nian, Governu lori ba Parlamentu, orsamentu estado nian, depois Parlamentu Nasional aprova no Presidenti da Repúblika promulga, portantu hau hateten ba eleitores sira no povu tomak, lalika fiar no lalika rona ativista balun, kandidatu balun ke koalia mangame fali kona ba asuntu ida ne’e, ne’e sira la-hatene, sira koalia saida? tamba hatudu sira lahatene mos mandatu konstitusional Presidenti nian mak ne’ebe.


Radio Maubere:

Sr. Presidenti ne’e signifika katak, sese de’it mak eleitu sai Prezidenti, ne’e sei la altera lei kona ba Veteranus no Idozu sira?
 
PR Dr. Jose Ramos Horta:

Ne’e sei la-iha alterasaun, se iha alterasaun ruma hanesan atu aumenta tan karik? hanesan aumenta ba terseira idade, pur ijemplu, ohin terseira idade sira simu deit 30 dollar, Parlamentu foun Governu foun mai ne’e mak sei sukat didiak, konforme ita nia orsamentu, ita nia osan, ita nia ekonomia lao halo nusa? Governu ne’ebe mai bele hare hodi hadia diak liu tan programa ne’e, tamba Governu atual (AMP), to’o agora tinan 4 ou 5 liu tiha ona seidauk hadia, la konsege hadia ba osan terseira idade no ba Veteranus sira, e la konsege mos halo politika ida ke los ba ida ne’e.

Radio Maubere:

Sr. Prezidenti da Repúblika, ne’e pergunta ikus, lia fuan saida mak hanesan Prezidenti da Repúblika hato’o ba kandidatu Presidenti ou ema sira ne’ebe maka hato’o lia fuan hanesan ohin iha leten ne’e ba Povu sira?
 
PR. Dr. Jose Ramos Horta:

Hau hateten ba apoiantes sira, ba kandidatu ne’ebe koalia mangame nune’e, lalika bosok ema, lalika halo tauk ema, se sira apoiante hanesan ativista ka hola parte iha Komisaun Nasional Eleisaun (CNE) ne’e, ba kandidatu nian, sira devia hatene los mandatu Presidenti Repúblika nian saida? ne’e hatudu ke sira hola parte iha kandidatura maibe sira rasik lahatene tan, kandidatu nian ou Presidenti da Repúblika nia mandatu konstitusional saida? portantu sira diak liu lalika lori fali tatika ne’ebe foer atu bosok ema.

Portantu hau repete dala ida tan, la’os kompetensia ne’ebe mai husi konstituisaun, ne’e laos kompetensia Presidenti da Repúblika nian, ne’e laos nia kompetensia, ne’e mai husi Governu, governu hodi haruka ba Parlamentu aprova, maibe hau hatene ke, Kandidatu Presidenti Francisco Guterres “Lú-Olo”, nia ema ida ke tamba nia iha istoria, tamba nia ema ida ke karakter, buat ida ke nia apoia, laiha politika ida ke iha Timor-Leste ne’e, agora hakarak sobu fali politika rekoinesementu terseira idade ba ita nia avo, ba ita nia inan no aman sira, ba veteranu sira ne’ebe hetan ona direitu ne’e, ne’e duni hau hateten ba apoiante sira hodi sukat didiak buat ne’ebe sira hateten, purke bosok fali e tau fali beneno iha povu nia le’et.